به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

کاهش ۳۱ درصدی تورم تولید، امید را برای کاهش تورم مصرف کننده زنده می‌کند

تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۵۴۵۱۵

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، در میز اقتصاد امروز 28 اذر ، اقای خسروی کارشناس اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس با حضور در استودیو ، و اقایان مهدی زاده مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی و طغیانی سخنگوی کمیسیون  اقتصادی مجلس شورای اسلامی به صورت تلفنی ، موضع کنترل تورم  برای مصرف کننده در دولت سیزدهم ، را مورد نقد و بررسی قرار دادند .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

سوال: همان طوری که در خبرها دیدید و شنیدید رئیس کل بانک مرکزی آقای صالح آبادی اعلام کردند که تورم مصرف کننده سی پی آی از 59 به 39 رسیده و تورم تولید کننده هم  31 درصد کاهش پیدا کرده امروز می خواهیم بررسی کنیم که این اعداد و ارقام ازکجا می آیند؟

اقای خسروی مهم ترین سوال همین است که چرا این عدد که این قدر کاهش پیدا کرده است در زندگی مردم آن طور که باید ملموس نیست ؟

خسروی: سوال مهمی است و بر می گردد به این که خود این شاخص تورم چطور حساب می شود و چه قیمت هایی در این شاخص لحاظ می شود و چه قیمت هایی لحاظ نمی شود دو تا نکته وجود دارد ، که فکر می کنم به این دوتا نکته اگر توجه کنیم پاسخ این سوال شفاف می شود ، نکته اول این است که خیلی از مردم وقتی از تورم صحبت می کنند و آن قیمت هایی که جلوی چشمشان می آید و  قیمت های دارایی هایی است مثل خودرو،مسکن ،طلا اینها را مد نظر قرار می دهند و می گویند اینها که خیلی گران شده است چطور است تورم کاهش پیدا کرده است ،نکته این است که اساسا در همه جای دنیا نه فقط در ایران تورم رشد قیمت دارایی ها را لحاظ نمی کند ، یعنی دارای مسکن ،خودرو یا فرض کنید سهام یا شاخص بورس و هر دارایی دیگری هر چه دیگری در شاخص سی پی آی یا شاخص قیمت مصرف کننده نمی آید ، در این شاخص صرفا کالاهای مصرفی خانوارها حتی می گویم مسکن که بالاخره خانوار این کالا را باهاش زندگی و مصرف می کند ، قیمت خود مسکن در این شاخص منعکس نمی شود ، قیمت اجاره مسکن منعکس می شود بنابراین خوب اگر مبنا قیمت دارایی ها باشد باور پذیر نیست ، نکته دوم این که این شاخص برای دهک های مختلف هزینه ای و برای شهرستان های دیگر متفاوت است .

سوال: فرمودین که دو تاعلت دارد یکی اینکه مدل محاسبه ، مدل متفاوتی است، اساسا مسکن و خودرو و اینها نیست نکته دوم را بفرمایید ؟

خسروی: نکته دوم این که این شاخص و میزان تورم در دهک های مختلف هزینه ای یعنی اقشار کم درآمد و پردرآمد متفاوت است مثلا مطابق با آن چیزی که مرکز آمار اعلام کرده، تورم کل و متوسطی که اعلام می شود مثلا 44 درصد است برای فاصله دهک یک و ده 10 درصد تقریبا متفاوت است . 

سوال : کدام بیشتر است ؟

خسروی: کم درآمد 50درصد تورم داشتند ولی پردرآمدها حول و هوش 40 درصد تورم را احساس کردند .

سوال: یعنی فشار افزایش قیمتها را دهک های کم درآمدتر بیشتر  از آنهایی که ثروتمندتر هستند حس کردند ؟

خسروی: بله متحمل شدند ، حالا این تفکیک می شود ، مثلا علاوه بر دهک ها ، هزینه ای در شهرستان ها ،استانهای مختلف می شود دید خود مرکز آمار هم این کار را می کند اگر مردم به آن شاخص هایی که بیشتر به دهک درآمدی خودشان در شهرستان خودشان مراجعه بکنند شاید تورم باور پذیرتر باشد ، ضمن اینکه من تاکید می کنم این شاخص تورم الگوی محاسبه اش بین المللی است یعنی همه جای دنیا با این روش محاسبه می شود نه اینکه فقط  فرض کنید تعمدی در کار است که ما مثلا کمتر تورم را نشان دهیم

سوال : این شکلی حساب نمی شد الان روی چه مبنایی حساب میشود اگر بخواهیم قدری برای بینندگان باز بکنیم ، یعنی این که الان کاهش پیدا کرده در واقع که قیمتها که کاهش پیدا نکردند معنای دقیق تر و علمی آن این است که سرعت رشد قیمت ها به اندازه 20 درصد کمتر شده است ؟

خسروی: دقیقاً 

سوال: مثلا قبلا 50 درصد افزایش پیدا می کرد الان چیزی حدود 50 درصد افزایش یافته ؟

خسروی: من خلاصه بگویم تورم اگر دو درصد هم باشد باز نشان می دهد قیمت ها زیاد می شود ، فقط شتابش نسبت به تورمی که ما 44درصد می گوییم کمتر است ، بنابراین شاخص تورمی سی پی آی ، شتاب افرایش قیمت ها را نشان می دهد انگار این ماشینی که مثلا قبلا داشته با سرعت 100 کیلومتر در ساعت حرکت می کرد ، الان دارد با سرعت 20 کیلومتر حرکت می کند هر دوتایش را وقتی مردم نگاه می کنند گرانی ازش متوجه می شوند ولی تورم و شتاب این ماشین انگار نسبت به حالت قبل کمتر شده است .

سوال: حالا اینکه 20 درصد ازش کم شده و چیزی حدود الان طبق آمار بانک مرکزی تقریبا شده 39 درصد در حوزه مصرف کننده ، این متشکل از چه متغیرهایی است و چطور به این عدد رسیدند؟

خسروی: کلا شما تصور کنید یک خانوار سبد مصرفی اش را در نظر بگیرید حول وحوش 360 قلم کالا در بانک مرکزی و مرکز آمار در نظر گرفته می شود اعم از خوراکی ،آشامیدنی ها،اجاره مسکن، هزینه بهداشت ، هزینه آموزش ،گردشگری و تفریح و هزینه های آموزشی و فرهنگی و همه اینها کنار هم یک میانگین وزنی از این اقلام مصرفی در سبد خانوار،یک خانوار نوعی در ایران مثلا خوراکی آشامیدنی چه قدر در سبد مصرفی اش  جا دارد ، مثلا حول و حوش 40درصد حدودا این می شود ضریب اهمیت این دسته از کالاها حالا در دوتا مقطع قیمتش را می گیرند با نمونه گیری که انجام می شود و شتابش را باز هم تاکید می کنم شتابش را می سنجند و اعلام می کنند .

سوال: پس این متغیر چیزی حدود 360 قلم کالا ، البته که مسکن که شما فرمودین حساب نمی کنیم به عنوان  دارایی ولی خوب قیمت مسکن افزایش پیدا می کند با توجه به اینکه اجاره را هم دنبال خودش می کشد و در این سبد هست ؟

خسروی: دقیقا همین طور است کلا قیمت دارایی ها با تاخیر خودش را شاخص سی پی آی نشان می دهد نه اینکه هیچ تاثیری ندارد ولی آن چیزی که الان شما در شاخص سی پی آی دیدید ، آن قیمت دارایی های که الان همزمان باهاش مشاهده می کنید در این محاسبه نشده ولی با تاخیر اجاره هم خوب می آید خودش در این شاخص نشان می دهد .

سوال: آقای مهدی زاده سلام برشما بفرمایید در این 6،7 ماهی که تقریبا در این آمار که فکر می کنم ، آمار 7ماهه بود مشخصا تا امروز بانک مرکزی چه اقداماتی را مطرح داده است که توانستید به این عدد کاهش تقریبا 20 درصدی شاخص مصرف کننده سی پی آی و 31 درصدی تولید کننده برسید؟

مهدی زاده: در رابطه با برنامه های بانک مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی ما از اواخر سال گذشته در بانک مرکزی دوتا کمیته تشکیل دادیم ، یکی کمیته پایش پایه پولی و دیگری کمیته کنترل نقدینگی در واقع این دو تا کمیته هست که به صورت هفتگی و مشخصا زیر نظر قائم مقام محترم بانک تشکیل می شود ، هر کدام از اینها حسب نامگذاری که شده وظایف خاص خودشان را دارند در کمیته پایه پولی ما و به صورت هفتگی تحولات پایه پولی و اجزایش را رصد و پایش می کنند و در کمیته نقدینگی هم با حساب کل نقدینگی باحضور کارشناسان مختلف و دستگاهها و مراجع مختلف مورد بررسی قرار می گیرد ، در رابطه با هرکدام از اینها که عرض کردم خدمت شما ما یک اهدافی را مشخص کردیم یعنی ما هدفمان برای کنترل رشد نقدینگی سال جاری ، همین طور که آقای دکتر صالح آبادی دیروز اعلام کردند 30 درصد است ما این هدف را به تفکیک ماه آمدیم شکستیم ، حسب رشدهای فصلی که پایه پولی و نقدینگی در سال های گذشته داشتند اینها را هدف گذاری کردیم و به صورت هفتگی سعی می کنیم این متغیرها را در چارچوب همان  هدف های ماهانه ای که تعیین کردیم  و خود این هدف های ماهانه هم در راستای هدف کلی سال قرار دارند هدایت کنیم .

سوال: هدف گذاری تورمی تان را هم به ما می گویید چه قدر است برای سال جاری ؟

مهدی زاده: ما هدف گذاری تورمی را به صورت صریح عدد خاصی را اعلام نکردیم و نمی کنیم و ترجیح ما این است که به صورت ضمنی هدف هایمان را پیگیری کنیم چون هدف آشکاری را به صورت صریح اعلام نکردیم .

سوال: علت چی هست که اعلام نمی کنید؟

مهدی زاده: یکی از دلایل مشخص ، در واقع چون سطح تورم کماکان همان طور که آقای خسروی هم توضیح دادند سطح تورم یک مقدار بالا است قاعدتا نااطمینانی ها هم هست ما ترجیحمان این است که در گام اول ابتدا کنترل کنیم تورم را به صورت پایین تر به سطوح بلندمدت خودش برسانیم و بعد انشالا نسبت به اعلام هدف تورمی خودمان اقدام کنیم .

سوال: می فرمودید برنامه هایی که انجام دادید برای کنترل تورم و هم نقدینگی که بهش اشاره کردید؟

مهدی زاده: من در تکمیل فرمایشات آقای خسروی چون فرمودند که چرا این کاهش نرخ تورم محسوس نیست  در مردم، اشاره کنم که وقتی تورم متوسط 12 ماهه را ما داریم اندازه گیری و اعلام می کنیم ما متوسط شاخص قیمت در یک دوره 12ماهه را نسبت به 12ماه قبلش می سنجیم و قاعدتا همچین شاخصی  24 ماهه از اطلاعات است و این باعث می شود که ذهنیت افراد چون ذهنیت اکثریت ماها قیمتهای نزدیک خریدهایمان را نشان میدهد یه خورده ای آن فرمایش شما احساس بشود که مردم ما علی رقم خبرهایی که در مورد کنترل و رشد تورم و کاهش آن می شنوند را این را خیلی در زندگی خودشان احساس نکنند .

سوال: از برنامه های بانک مرکزی می فرمایید که چطور رسیدید به این کاهش 20 درصدی چه اقداماتی انجام شد که در حوزه تورم مصرف کننده 20 درصد کاهش و در حوزه  تورم تولید کننده31 درصد طبق اعلام بانک مرکزی  این کاهش را تجربه کردیم؟

مهدی زاده: کاهش رشد نقدینگی مشخصا چند تا ما در اجزای پایه پولی مرتب اینها را پایش می کنیم ، اگر اختلافی در هر یک از اجزا پیش بیاید سعی می کنیم اصلاحش کنیم چون پایه پولی عمدتا به ترازنامه بانک مرکزی مربوط می شود  ، کنترلش دست بانک مرکزی و ارتباطاتی که با دولت داشته است . 

سوال: مصداقی بفرمایید که مثلا این کمیته ها چه تصمیمی گرفتند چه اقدامی کردند که نتیجه اش این شد که ما این کاهش را داشته باشیم؟

مهدی زاده: یکی از اقدامات خوبی که در سال جاری انجام شد ما همیشه در سال های گذشته ابتدای سال دولت یک رقم قابل توجهی را به عنوان تن خواه دریافت می کرد،  بانک مرکزی ولی امسال با توجه به توافقاتی که صورت گرفته در انتهای سال گذشته عملا دولت مجاز شد که از حساب های خودش نزد بانک مرکزی استفاده کند  و در خواست تن خواه نداشته باشد، یکی از دلایل مهمی که رشد پایه پولی محدود شد همین بود در واقع رشد پایه پولی را در آن مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی  تا حدودی با این مساله کنترل شد .

سوال: در حوزه تورم چطور؟

مهدی زاده: در حوزه تورم ما در ابتدای سال به خاطر اجرای طرح مردمی سازی یارانه ها یک سری تصمیماتی که انجام شد در حوزه دستمزدها و در حوزه تغییر عرض مبنای محاسبات گمرکی ما یک تورم را داشتیم، کاهش تورم از میان سال گذشته تقریبا شروع شده بود یعنی تورم از  شهریور پارسال روند کاهنده داشت ما در انتهای سال گذشته تورم نقطه به نقطه مون به 5/29 درصد رسید این روند انتظار داشتیم کاهش پیدامی کرد ، اجرای طرح هدف مندی یارانه ها باعث شد که عملا قیمت کالاهای اساسی یک افزایش قابل توجهی داشته باشد و خوشبختانه در ماه های بعد این اثر افزایشی کاهش پیدا کرد و تخلیه شد به نوعی اثر قیمت ها و ما الان روی آن مسیر کاهشی تورم قرار گرفتیم .

سوال: آقای دکتر طغیانی سلام بر شما یکی از اتفاقاتی که حالا بانک مرکزی  عنوان می کند که می تواند روی نقدینگی اثر گذار باشد این بحث تسهیلات تکلیفی است شما امسال در بودجه چطور به این مساله کمک خواهید کرد که بانک مرکزی بتواند مدیریت بکند روند کاهشی که طبق اذعان رئیس کل بانک مرکزی  شروع شده این ادامه دار باشد ؟

طغیانی: بحث تسهیلات تکلیفی که مجلس معمولا تصمیم میگیرد بیشتر جنسش تبصره 16،  مانده حساب های قرض الحسنه و جاری است بانکها معمولا این سپرده را جمع آوری می کردند و به شکل تسهیلاتی که حالا  سود داشت یا تسهیلات کارکنان خودشان می دادند مجلس آمد این ها را منظم کرد، محرومیت زدایی ، بحث ایجاد اشتغال برای اهداف تحت پوشش کمیته امداد بهزیستی و وام های ازدواج و فرزند آوری و .... هیچ وقت هم تکالیفی که مجلس در این حوزه به بانکها موظف کرده که نظام بانکی اینها را بدهد اضافه تر از ظرفیتی که خود نظام بانکی داشته ، سالها تسهیلات قرض الحسنه می داده ، نبوده است ما در مورد بقیه موارد واقعیتش در چارچوب خودمان در شورای پول و ارتباط تصمیم گری کردیم یعنی اگر در مورد تسهیلات مسکن گفته می شود خود شورای پول و اعتبار مصوب کرده 350 هزار میلیارد تومان به بخش مسکن نظام بانکی وام بدهد مجلس هم در همان چارچوب تصمیم گرفت و فرارتر از آن نرفت ، تاکید رهبری معظم انقلاب سال گذشته بود که بیشتر از طاقت ها ، بانکها باری به آنها تحمیل نشود که از طرفی تورم زایی هم خواهد داشت لذا ما معقتدیم خود بانک مرکزی باید سیاست گذار باشد شورای پول واعتبار در حوزه تورم سیاست گذاری کند همان طوری که سیاست گذار  پولی ، بانک مرکزی است  و این بحث خلق اعتبار بانکها در واقع یکی از  موارد مهم تورم است ما در مجلس با سیاست های بانک مرکزی همراهی کامل خواهیم داشت یعنی من می توانم تعهد و قول را از طرف نماینده ها و همکارانمان در مجلس بدهیم که همراهی مجلس با سیاست هایی که بانک مرکزی تعیین می کند خواهد بود در کنترل تورم چون خواسته عمومی مردم است اما ببینید نکته ای که داریم این است بانک مرکزی سیاستهایی را اعلام می کند مثلا فرض کنید گذاشتن محدودیت یک ترازنامه بانکها ، ولی وقتی اینها را اطلاعتش را می خواهیم کدام بانک ها انجام دادند کدام تخلف کردند چه قدر بایستی با این سیاست همراهی شد متاسفانه جوابی دریافت نمی کنیم .

سوال: شما الان این آخرین درخواستتان در همین موضوعی که داریم می گوییم مصداقی بحث بکنیم؟

طغیانی: بله کمیسیون مرتب در مورد تورم درخواست کرده درمورد اینکه متخلفان از همین سیاستی که خود بانک مرکزی داره می گذارد معرفی کنید اجازه بدهید ،مجلس هم در چارچوب وظایفی که دارد به وظیفه نظارتی خودش عمل کند بالاخره امکاناتی که دارد را به کار بگیرد ولی ما در بحث سیاست گذاری های بانک مرکزی باید بازخورد از بانک مرکزی داشته باشیم تا بتوانیم از طرف مردم نظارت کنیم از آنها ابزارهایمان برای حرکت نظام بانکی در چارچوب آن سیاستها استفاده کنیم  و البته اصلاح قانون بانک مرکزی که اخیرا در مجلس انجام شد ، گام بزرگی است که امکانات این نظارت به نوعی پییشینی را به نوعی در اختیارات خود بانک مرکزی قرار می دهد ولی  مجلس هم باید کار خودش را بتواند انجام دهد لذا ما این را باید بگویم ، که همان طور که در بحث تسهیلات تکلیفی درخواست بانک مرکزی  مشخص است و ما هم همراهی می کنیم در مورد بقیه آن بسته پولی بانک مرکزی درخواستمان این است که بانک مرکزی شفاف باشد و اطلاعاتش را در اختیار ما قرار دهد .

سوال: هنوز این درخواستتان اجابت نشده در بحث ترازنامه ها ؟

طغیانی: دکترصالح آبادی تشریف آوردند درمورد تورم جواب نماینده ها را شنیدند در کمیسیون ، و گزارشی قرار بود بدهند به مجلس ، ما در حوزه ارز هم به جهت هزینه تمام شده که اثرات تورمی خواهد داشت افزایش نرخ ارز هفته آینده یک گزارشی را در صحن علنی قرائت خواهیم کرد ، که آماده هر نوع همکاری با بانک مرکزی در زمینه سیاست گذاری ارزی و پولی برای بحث کنترل و نجات تورم  اقتصاد کشور هستیم به شرط اینکه  دوستان هم یک مقدار همکاری شان را با مجلس بیشتر کنند.

سوال: به طور کلی شما این عدد وارقامی که اعلام شده و روندی که طی شده ، اگر بخواهید ارزیابی تان را بگویید به نظرتان آیا اینها کافی بوده یا نه ،  باید اقدامات دیگری صورت بگیرد برای اینکه تورم کنترل شود ؟

طغیانی: آنچه که الان وجود دارد اگر چه بالاخره آن اتفاق خردادماه و اردیبهشت درخواست مجلس هم بود مصوبه قانون بودجه هم داشت ولی آنچه که الان ما می بینیم در بحث تورم متوثر از هر نوع تصمیم گیری است ، رضایت بخش نیست همچنان نرخ تورم بالاست در این ماهها اثرات کاهشی داشته ، عملکرد بانک مرکزی و سایر اجزای دولت به نظر ما موثر بوده  ولی همچنان به آن نقطه ای که با میانگینی که در دنیا هست در کشورهای اطراف ما هم دارند ه تورم بسیار پایینی است فاصله داریم نقطه رضایت مردم هم آنجاست من به نظرم می رسد که نه ما ونه دولت تا به نقطه برسیم نباید احساس کنیم که اقداماتمان کافی بوده ولی قدم هایی که دولت سیزدهم برداشته انصافا در بحث اینکه با بحث تنخواه درخواست کردن و افزایش تن خواه تحمیل پایه پولی نکند  و هزینه هایی که می توانست صرفه جویی کند را افزایش ندهد این ها به نظر من قابل تقدیر است .

سوال: آقای خسروی شما فکر می کنید که بانک مرکزی در این حوزه هایی که بحثش را داشتیم و اقای دکتر طغیانی بحثش را داشتند که بانک مرکزی شفاف کند اسامی بانکهایی که در بحث ناترازی و اینها کمک هایی نمی کنند شما فکر می کنید بانک مرکزی از اینجا به بعد ، برای رسیدن به آن هم هدف نقدینگی عنوان شده چیزی حدود 30 درصد است و د رحوزه تورم هم اشاره شد چه اقداماتی را باید دستور کار خودش قرار دهد، حالا در اضافه برداشت بانکهاست در سایر اتفاقات دیگری است که باید بیفتد؟

خسروی:  این نوسانات کوتاه مدت ناظر به شوک های هزینه ای که به تولید و مصرف اینها را وارد می شود را بگذاریم کنار ، خیلی روشن است  تورم بالا معلول رشد نقدینیگی بالا است در همه آمارهایی که 7 ماهه اش را بانک مرکزی  منتشر کرده نقدینگی در این 7ماه 5/17 درصد رشد کرده ، رشد پایه پولی هم 18درصد بوده است .

سوال:سالانه اش می شود 34 درصد؟

خسروی: عامل اصلی رشد پایه پولی به این حد در این 7 ماهه حالا یک چند ماه هم از سال قبل تقریبا این تغییر اتفاق افتاده اضافه برداشت بانکها و بدهکارتر شدن بانکها به بانک مرکزی است حالا دولت هم نقش دوم را دارد ، نه اینکه  مثلا دولت نقشی نداشته تن خواه یکی از کانال هایی است که دولت دارد ، از بانک مرکزی استقراض می کند کانال های دیگری هم وجود دارد و این  دولت هم از آن استفاده کرده است .

سوال: مثل؟

خسروی: کلا خالص دارایی های خارجی که در بانک مرکزی رشد می کند بخش قالبش ارزهای نفتی دولتی است که بانک مرکزی اینها را می خرد و به دولت ریال میدهد و عملا نمی تواند آن را بفروشد ، در سال های قبل این عامل اصلی و مسلط بوده که از سال های قبل هم که از تن خواه استفاده می شده خیلی این عامل ، عامل تن خواه عامل اصلی نبوده عامل اصلی در قالب خالص دارایی خارجی خودش را نشان می داده امسال هم این اتفاق تا حدودی  افتاده ولی عامل دوم است نکته من این است عامل اصلی شده بدهکارتر شدن بانکها ،اضافه برداشت بانکها بنابراین مسیر را دارد به ما نشان می دهد که حتی اگر دولت خودداری بکند از استفاده یک منبع خیلی راحت الحلقوم به نام تن خواه ، که در همین حدش هم به نظر من جای تقدیر دارد ولی در واقع پکیجی و بسته ای برای اصلاح نظام بانکی نداشته باشد عملا آن در واقع صرفه جویی که کرده  به ثمر نمی نشیند،  راهش هم واضح است یعنی کلا چندتا بانک ناسالم در این کشور وجود دارند که این اضافه برداشت ها ناشی از بانکهاست و بانک مرکزی باید در واقع بتواند آن اهرم آخر برای یک بانک است ، یعنی وقتی آب از سر یک بانک می گذرد همه دنیا  به گزینه انحلال فکر می کنند ، باید در خصوص استفاده از این ابزارش در خصوص این بانکها استفاده بکند .

سوال:چندتا بانک هستند؟

خسروی: حول و حوش 5،6 تا بانک هستند که اینها بانکهای شدیدا ناسالمند .

سوال:خصوصی یا دولتی؟

خسروی: خصوصی هستند عمدتا ،نه اینکه بقیه بانکها خیلی وضعیتش  خوب است خیر ، ولی اینها شدیدا ناسالم هست و ما باید برای اینها فکر بکنیم ، در خصوص تورم نمی شود ، شما در واقع کسری بودجه نادیده بگیرید و فقط به اصلاح نظام بانکی بپردازی یا اینکه برعکس ،یعنی پکیج تورم باید پکیج کاملی شامل دوبال هم اصلاح نظام بانکی  و هم کسری بودجه باشد تا ما بتوانیم  رشد نقدینگی را از این کانالی که واقعا مثلا ما تورم 18درصد ما در بلند مدت 18درصد بوده  می بینم ، بالای 20 درصد 30 درصد اینها همه مقارن با این است که رشد نقدینگی ما هم وارد کانال دیگری شده ، وارد کانال دیگری شدن معلول ناترازی هایی است که در بودجه  و نظام بانکی وجود دارد و بانک مرکزی هم از ابزارهای نظارتی خودش در سیاستهای پولی استفاده کند.

سوال: به نظر شما تا الان خوب استفاده نکرده؟

خسروی: به نظر من کامل استفاده نشده تلاش هایی شده  ولی کامل استفاده نشده است .

سوال : آقای مهدی زاده شما می فرمایید که حالا مشخصا چون الان بحث بانکها شد اول برویم سراغ بانک ها و بعد راجع به کسری بودجه صحبت کنیم ، در حوزه بانک ها آقای دکتر طغیانی انتقادی که به شما داشتند این بود که اسامی بانک هایی که دارند طبق قانون حد و حدودی که شما برایشان تعیین کرده اید برای کنترل ترازنامه شان انجام نمی دهند را بهشان نداده اید به طور عموم هم  منتشر نکرده اید ،  شما در حوزه کنترل بانکها که نکته آقای خسروی هم بود چه اقداماتی می کنید از این به بعد تا پایان سال یا در سال های آینده که بتوانیم برسیم به آن اهدافی که ذکر کرده‌اید ؟

مهدی زاده : در رابطه با فرمایشات آقای دکتر طغیانی برای بحث هماهنگی و همکاری که بین بانک مرکزی و مجلس می خواهد اتفاق بیفتد در رابطه با تجهیزات تکلیفی ، خیلی به هر حال رویکرد خیلی خوبی است و ما استقبال میکنیم انشالله در تنظیم بودجه سال آینده مسئله رعایت بشود ،در حد توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها بتوانیم ، انشالا تجهیزات تکلیفی را برای شبکه بانکی مشخص بکنیم فرمایش شما و آقای دکتر طغیانی در رابطه با موضوع کنترل رشد ترازنامه که حالا من در ادامه ارائه میخواستم به آن اشاره کنم که یکی از رویکردهای ما از سال گذشته در کنترل رشد نقدینگی اتخاذ کرده ایم همین مسئله کنترل رشد ترازنامه بانک ها است که امسال ما رویکردهای مان را عوض کرده ایم ، تاکید بر پیگیری بیشتری در این حوزه داشته ایم و خوب حالا یکی از دلایل کاهش رشد نقدینگی در همین موضوع نهفته است و نتیجه پیگیری های ما در این حوزه بوده است در رابطه با فرمایش آقای دکتر طغیانی که با ما مکاتبه داشتند که البته حتماً در حوزه اقتصادی هم قاعدتا نشان حوزه نظارتی ما مکاتبه داشته‌اند و اسامی بانک های که احیانا انحراف داشته اند از این مسئله را درخواست کرده اند ، واقعیت این است که بررسی های ما نشان داده است که به هر حال بعضی از این بانک ها از حدود  مقررات انحراف داشته اند .

 سوال :چند بانک ؟

 مهدی زاده: چند بانک بودند که در واقع از نسبت های ابلاغی انحراف داشتند در نسبت هایی که ما به آنها ابلاغ کردیم حالا تعداد آنها را دقیقش رو واقعا نمی دانم و حد انحراف هم متفاوت بوده ، برای بعضی از بانکها کم بود برای بعضی از بانک ها بیشتر بوده مثلا بعضی از بانک ها بر حسب همراهی هایی که با ما داشته اند ناچار اند در واقع از رشد فراتر رفته است مثلاً ما در همین اجرای طرح مردمی سازی یارانه ها از آنها خواسته ایم  ، مثلا بحث های دامداری فعالان حوزه را حمایت بکنند قاعدتاً تسهیلات بیشتری داده اند و و همین مسئله باعث شده که احتمالاً یک مقداری از انحرافات شان مربوط به این موضوع باشد ، مشخصا من عرضم است که اگر انحرافی هم بوده که من نمی‌گویم نبوده ، نتیجه اش هم اینجوریه که ما برای بانک ها متخلف بودند در واقع تخطی کردند از نسبت های ابلاغی ما ، ما نسبت به سپرده قانونی ، این ها را برده بالا یعنی افزایش داده ایم ، به عنوان یک تنبیه ،یک همچین واکنشی برای بانک ها

سوال : چرا اینها شفاف نمی شود آقای مهدی زاده ؟

 مهدی زاده: شفاف نمیشوند خوب لزوم به شفافیت دارد که بگوییم کدام بانک مثلاً انحراف داشته یعنی شفافیت چه فایده ای دارد .

 سوال :مجلس که می گوید، به مجلس اعلام شده انتشار عمومی هم که ندارد؟

مهدی زاده: مکاتبه مجلس با ما ، حتماً پاسخ خواهد داشت و از همکاران حوزه نظارت این مسئله را حتماً پیگیری خواهیم کرد، آقای دکتر طغیانی مکاتبه‌ای نداشتند قاعدتاً با حوزه نظارت بوده من حتماً این مسئله را پیگیری می کنم و نتیجه را خدمت آقای دکتر طغیانی اعلام خواهم کرد ولی خوب اعلامش به این شکل که  حالا کدام بانک ها تخطی داشته اند به هر حال شبکه بانکی جناب آقای برزگر حوزه حساسی هست نمی شود در واقع همه چیز علنی و شفاف بشود .

 سوال: ما جمع بندی شما را داشته باشیم برای اقدامات تان برای سالهای آینده حالا امسال که عمده نکته ها رفت سر مردمی سازی یارانه ها برای سال آینده و بخواهید کنترل کنید مشخص ترین برنامه تان برای کنترل تورم چیست ؟

مهدی زاده :مشخص ترین برنامه ما قاعدتاً بانک مرکزی کنترل رشد نقدینگی هست از طریق کنترل رشد پایه پولی و نقدینگی انشاالله بتوانیم بخش تقاضا را کنترل کنیم عملاً در واقع آن تقاضای که است تورم که از سمت تقاضا می آید را کنترل کنیم رویکرد بانک مرکزی هم همین است بانک مرکزی قاعدتاً همه بانکهای مرکزی با ابزارهایی که در اختیار دارند سعی می کنند که سمت تقاضا را کنترل کنند که حالا از طریق تغییر نرخ های بهره یا از طریق کنترل پولی از جمله نقدینگی و پایه پولی.

سوال : فکر میکنید به آن عدد هدف گذاری شده برای نقدینگی حالا ۳۰ درصد رسیده ایم  و سال بعد این افزایش پیدا نکند چون تقریباً تجربه نشان می دهد که در اواسط سال معمولاً این نقدینگی حالا به خاطر کسری هایی که وجود دارد دوباره رشد میکند برمیگردد بالا ؟

مهدی زاده: ما رشد نقدینگی که داشتیم از پارسال روند کاهنده خود را داشته یعنی این چیزی نبود که ما مثلاً پایان پارسال رشد نقدینگی از اواسط سال نقطه نقطه اش را عرض می کنم ، بیشتر باشد مسئله رشد در واقع هدف گذاری ۳۰ درصدی هم رشدی نبوده که ما بانک مرکزی به عنوان منفرد به خواهد یک همچین چیزی را دنبال بکند و پیگیری کند ،قاعدتا این هدف باید همه دستگاه های دیگر از جمله دولت همکاری کند در این زمینه که هدف گذاری که شده جمع بندی بوده است ، که در دستگاه های دیگر و ستاد اقتصادی دولت هم مطرح شده و آنجا هم طرح موضوع شده، غالبا و قاعدتاً باید این هدف با همکاری همه دستگاه ها انشالله تحقق پیدا کند ، روندی که تا الان داشتیم خوشبختانه خوب بوده و امیدواریم تا آخر سال هم بتوانیم همین روند را ادامه دهیم و بتوانیم به هدف تعیین شده برسیم .

سوال: آقای دکتر طغیانی جمع بندی شما را هم داشته باشیم در خصوص کنترل نقدینگی ؟

طغیانی: سیاستگذار پولی ازنظر تئوری و در اقتصاد ما بانک مرکزی است ، بقیه نهادها باید همکاری کنند با سیاستی که بانک مرکزی و مشخصا شورای پول و اعتبار مصوب می کنند ما به عنوان مجلس در بحث قوانین به ویژه در قانون بودجه کاملا با آن بسته سیاستی احتمالی که بانک مرکزی تدوین می کند و اعلام می کند همراه خواهیم بود بدون کوچکترین خدشه ای حاضریم آن چارچوب را پیگییری کنیم و واقعیتش این که مردم نتیجه ملموسش را ببینند .

سوال: نتیجه آن مکاتبه ای که با بانک مرکزی داشتید را ، شما حداقل به عنوان مجلس شفاف خواهید کرد یا خیر؟

طغیانی: ما چارچوب آنچه که دارد در تورم و تعیین تورم در کشور هست را جمع بندی می کنیم و  به شکل گزارش نظارتی در مجلس وپیشگاه مردم قرائت می کنیم .

سوال:همین که هفته آینده قرار است قرائت شود؟

طغیانی: آن ارزی است و تورم را هم جداگانه ایشالا .

سوال:کی این اتفاق می افتد

طغیانی:حالا جمع بندی شود هر چه زودتر بهتر ما امیداریم .

سوال:اقای خسروی جمع بندی شما را بشنویم ؟

خسروی: بانکهای مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی  معمولا از دو نوع ابزار استفاده می کنند یا ابزار نرخ سود است که در دنیا متعارف است و یا ابزار کنترل رشد نقدینگی ، متاسفانه به دلیل اینکه نرخ سود واقعی یا منهای تورم در اقتصادما به شدت منفی است ما خیلی  نمی توانیم از ابزار نرخ سوداستفاده کنیم و استفاده از این ابزار مثلا افزایش 4،5 درصدی اش نمی تواند خیلی رشد نقدینگی را کنترل کند ،راهکار بهینه همان جدی گرفتن کنترل رشد ترازنامه هاست .

 

 

 

 

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: کنترل رشد نقدینگی کاهش پیدا کرده بانک مرکزی بانک مرکزی قیمت دارایی ها بانک مرکزی رشد پایه پولی کاهش پیدا اضافه برداشت بانک مرکزی حوزه تورم چه اقداماتی داشته باشیم شورای پول نشان می دهد پایه پولی کنترل تورم مصرف کننده نظام بانکی آقای خسروی برای کنترل داشته اند چیزی حدود عامل اصلی هدف گذاری مهدی زاده یارانه ها سال گذشته جمع بندی هزینه ای همان طور انجام شد سی پی آی دولت هم بانک ها مجلس هم قیمت ها تن خواه دهک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۵۴۵۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ادامه رکوردزنی‌های دولت رئیسی؛ بالاترین تورم ۸۰ سال اخیر ایران ثبت شد

یک سال از این 10 فرمان گذشته و حالا انتشار لیست تورم توسط بانک مرکزی نشان می‌دهد نه‌تنها در مهار تورم موفقیتی حاصل نشده بلکه رکورد 80ساله نرخ تورم توسط دولت سیزدهم شکسته شده و به بالای 52 درصد رسیده است.   روزنامه هم میهن نوشت:این رکورد از سال 1322 تاکنون بی‌سابقه بوده است. پیش از این رکورددار تورم دولت هاشمی با 49/4 درصد تورم بود. تورم بالا در سال‌های 1321 و 1322 نیز ناشی از پیامدهای جنگ جهانی دوم و اشغال ایران به دست متفقین بوده است.

آماری که به آن اشاره می‌شود برگرفته از جدول اعلامی بانک مرکزی است. همان مرجعی که دولت سیزدهم در ابتدای کار برای آنکه تورم دولت قبل را بالاتر نشان دهد به آن استناد می‌کرد. بنابراین هرچند براساس نرخ‌های اعلامی مرکز آمار هنوز تا رکوردشکنی چند گام کوچک فاصله است اما آمار بانک مرکزی این رکوردزنی را به تصویر می‌کشد.

البته اعضای محترم دولت با اشاره به اینکه سال پایه‌ی درنظرگرفته‌شده در جدول بانک مرکزی 1395 است درحالی‌که سال پایه به 1400 تغییر پیدا کرده، تاکید می‌کنند که نرخ تورم کمتر از 52 درصد است. اما اگر سال پایه را 1400 در نظر بگیریم بنا بر نظر کارشناسان نرخ تورم در محدوده 50 درصد خواهد بود بنابراین اصل موضوع تغییری نمی‌کند.

شعار انتخاباتی رئیسی نصف کردن تورم در گام اول و بعد تک‌رقمی کردن آن بود. دو سال تلاش دولت برای تحقق این شعار منتج به کاهش سرعت رشد نقدینگی شد. به‌طوری‌که از 42/8 درصد رشد در مهر 1400 به 27/5 درصد در بهمن 1402 افت پیدا کرد.

همزمان درآمدهای نفتی هم در دولت رئیسی بالا رفت و به 35 میلیارد دلار رسید درحالی‌که درآمدهای نفتی در سال 1399 حدود هشت میلیارد دلار بود. قاعدتاً تحت تاثیر کاهش رشد نقدینگی و پر شدن خزانه ارزی به‌عنوان دو عامل بسیار مؤثر بر نرخ تورم باید این نرخ کاهش پیدا می‌کرد اما در عمل این اتفاق نیفتاد.

در دو سال گذشته کنترل نرخ تورم در شعار سال کنار رشد تولید گنجانده شد تا دولت اهتمام ویژه‌تری برای کنترل گرانی‌ها به خرج دهد. برای تحقق این شعار ابراهیم رئیسی در جلسه 16 اردیبهشت 1402 شورای اقتصاد که با هدف بررسی برنامه‌های دستگاه‌های اجرایی، به منظور پیگیری برنامه دولت برای مهار تورم و رشد تولید برگزار شد؛ به دستگاه‌ها یک هفته فرصت داد تا برنامه‌های خود را برای این هدف اعلام کنند.

او همچنین از بانک مرکزی خواست تا هر چه سریع‌تر برنامه و دستورالعمل‌های لازم برای اعمال مؤثر حکمرانی دولت بر پول ملی را تدوین و با نظارت دقیق به اجرا بگذارد.

هرچند بنا شد ظرف یک هفته برنامه دستگاه‌ها مشخص شود اما کلیات برنامه مشترک دستگاه‌های دولتی برای مهار تورم و رشد تولید در ۱۰ بند تایید و مقرر شد جزئیات آن تا پایان هفته بعد در برنامه‌ای واحد و جامع تلفیق و برای اجرا ابلاغ شود.

دستگاه‌ها احتمالاً به تفکیک برنامه‌های خود را ارائه کردند ولی این برنامه‌ها نهایتاً به مهار تورم نینجامید و رشد تولید ایجادشده و 10 فرمان رئیسی نتیجه مطلوب نداشت.

با وجود آنکه شتاب رشد نقدینگی کمی کندتر شد و ارزهای بیشتری به کشور آمد و همین ارزهای نفتی سبب تزریق به بازار و کشیدن ترمز رشد قیمت ارز تا حدی شد ولی علت‌العلل تورم یعنی کسری بودجه دولت علاج نشد و فشار بر بانک‌ها و بر تامین این کسری مانع از کمتر شدن نرخ تورم شد.